13 grudnia 2023 roku w Klubie Seniora w Rejowcu Fabrycznym odbyło się wyjątkowe szkolenie skierowane do seniorów w wieku 60+. Wydarzenie, zorganizowane przez Fundację REYBUDHELP, zgromadziło liczne grono zaangażowanych uczestników, chętnych do zgłębiania wiedzy na temat Unii Europejskiej oraz jej fundamentalnych praw i wartości.
O Fundacji i Jej Misji
Na wstępie szkolenia Marek Krupiński oraz Marek Świderczuk przedstawili misję i działania Fundacji Reybudhelp, akcentując jej zaangażowanie w edukację obywatelską oraz promocję integracji europejskiej. Opowiadali też o początkach fundacji, jej pracy na rzecz pomocy humanitarnej Ukrainie i imigrantom w Polsce.
Wprowadzenie: Karta Praw Podstawowych UE
Szkolenie skupiło się wstępnie na temacie Karty Praw Podstawowych. Prelegentem w tym projekcie jest Krystyna Zera, emerytowana dyrektorka Szkoły Podstawowej z Okszowa będąca doświadczonym szkoleniowcem o bogatej wiedzy merytorycznej z zakresu Karty Praw Podstawowych UE. Posiada wszechstronne kompetencje pedagogiczne, zdobyte przez lata pracy z różnymi grupami wiekowymi – od dzieci i młodzieży po dorosłych i seniorów. Krystyna Zera znana jest z innowacyjnego podejścia do nauczania, skutecznie łącząc teorię z praktycznymi aspektami edukacji obywatelskiej. Podczas pierwszego spotkania szczegółowo omówiła Kartę Praw Podstawowych i jej zapisy.
I. Godność Człowieka
- Prawo do Życia: Podkreśla nienaruszalność życia ludzkiego, zakazując jego arbitralnego odbierania.
- Prawo do Integralności Osobistej: Obejmuje zarówno integralność fizyczną, jak i psychiczną osoby.
- Zakaz Tortur i Nieludzkiego Traktowania: Zapewnia ochronę przed torturami oraz każdą formą nieludzkiego lub poniżającego traktowania czy karania.
- Zakaz Pracy Przymusowej i Niewolnictwa: Wyklucza wszelkie formy pracy przymusowej i niewolnictwa, w tym handel ludźmi.
II. Wolności
- Wolność i Bezpieczeństwo Osobiste: Gwarantuje prawo do wolności osobistej i ochrony przed arbitralnym aresztowaniem.
- Poszanowanie Życia Prywatnego i Rodzinnego: Chroni sferę prywatną, życie rodzinne, dom i komunikację osobistą.
- Ochrona Danych Osobowych: Zapewnia prawo do ochrony danych osobowych i kontroli nad ich przetwarzaniem.
- Prawo do Małżeństwa i Założenia Rodziny: Uznaje prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny według przepisów krajowych.
- Wolność Myśli, Sumienia i Religii: Obejmuje swobodę wyznania, sumienia, myśli oraz praktyk religijnych i filozoficznych.
- Wolność Wypowiedzi i Informacji: Zabezpiecza prawo do swobodnej ekspresji i dostępu do informacji.
- Wolność Zgromadzania się i Stowarzyszania: Umożliwia pokojowe zgromadzenia i tworzenie stowarzyszeń, w tym związków zawodowych.
- Wolność Sztuki i Nauki, Prawo do Nauki: Chroni swobodę działalności artystycznej, naukowej oraz prawo do edukacji.
- Wolność Wyboru Zawodu, Prawo do Pracy: Gwarantuje swobodę wyboru zawodu i prawo do pracy.
- Wolność Działalności Gospodarczej, Prawo Własności: Chroni prawo do prowadzenia działalności gospodarczej oraz prawo własności.
- Prawo do Azylu: Zapewnia prawo do szukania azylu z powodów politycznych i ochrony przed wydaleniem.
III. Równość
- Równość wobec Prawa: Podkreśla, że wszyscy są równi wobec prawa.
- Niedyskryminacja: Zakazuje dyskryminacji na jakiejkolwiek podstawie, takiej jak płeć, rasa, kolor skóry, pochodzenie etniczne czy religia.
- Różnorodność Kulturowa, Religijna, Językowa: Uznaje i chroni różnorodność kulturową, religijną i językową.
- Równość Kobiet i Mężczyzn: Zapewnia równość płci we wszystkich dziedzinach życia.
- Prawa Dziecka: Gwarantuje ochronę i troskę o prawa dziecka.
- Prawa Osób Starszych: Podkreśla ochronę i szacunek dla osób starszych.
- Integracja Osób Niepełnosprawnych: Wymaga integracji osób z niepełnosprawnościami.
IV. Solidarność
- Prawa Pracowników: Obejmuje prawo do informacji i konsultacji w miejscu pracy.
- Prawo do Rokowań i Działań Zbiorowych: Umożliwia pracownikom negocjowanie warunków pracy i podejmowanie działań zbiorowych.
- Prawo do Pośrednictwa Pracy: Zapewnia prawo do korzystania z usług pośrednictwa pracy.
- Ochrona przed Nieuzasadnionym Zwolnieniem: Chroni pracowników przed niesprawiedliwym zwolnieniem.
- Warunki Pracy: Gwarantuje sprawiedliwe i godne warunki pracy.
- Zakaz Pracy Dzieci, Ochrona Młodocianych: Zapobiega wykorzystywaniu pracy dzieci i młodocianych.
- Życie Rodzinne i Zawodowe: Wspiera równowagę między życiem rodzinnym a zawodowym.
- Zabezpieczenie Społeczne, Pomoc Społeczna: Zapewnia prawo do zabezpieczenia społecznego i wsparcia społecznego.
- Ochrona Zdrowia: Gwarantuje prawo do ochrony zdrowia.
- Usługi w Ogólnym Interesie Gospodarczym: Umożliwia dostęp do usług publicznych.
- Ochrona Środowiska: Podkreśla prawo do ochrony środowiska.
- Ochrona Konsumentów: Zapewnia prawa konsumentów.
V. Prawa Obywatelskie
- Prawo do Głosowania w Wyborach: Obejmuje prawo do udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego i wyborach lokalnych.
- Prawo do Dobrej Administracji: Zapewnia prawo do uczciwego traktowania przez organy administracji publicznej.
- Dostęp do Dokumentów: Gwarantuje prawo dostępu do dokumentów publicznych.
- Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich: Umożliwia składanie skarg na instytucje i organy UE.
- Prawo Petycji: Pozwala na składanie petycji do Parlamentu Europejskiego.
- Swoboda Przemieszczania się i Pobytu: Gwarantuje prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu w obrębie UE.
- Opieka Dyplomatyczna i Konsularna: Zapewnia opiekę dyplomatyczną i konsularną obywatelom UE za granicą.
VI. Wymiar Sprawiedliwości
- Prawo do Środka Prawnego i Sądu: Gwarantuje dostęp do sprawiedliwego procesu sądowego.
- Domniemanie Niewinności, Prawo do Obrony: Zapewnia domniemanie niewinności i prawo do obrony.
- Zasady Legalności, Proporcjonalność Kar: Wymaga, aby kary były legalne i proporcjonalne do czynu.
- Zakaz Ponownego Sądzenia lub Karania: Chroni przed ponownym sądzeniem za ten sam czyn.
Każdy z tych artykułów stanowi fundament prawnego i moralnego porządku Unii Europejskiej, podkreślając jej zaangażowanie w ochronę praw i wolności obywateli.
Historia i Rozwój Unii Europejskiej
Uczestnicy szkolenia poznali również po krótce historię Unii Europejskiej, począwszy od jej powstania po dwóch wojnach światowych, przez rozwój z 6 do 27 krajów członkowskich, aż po obecną rolę na arenie międzynarodowej. Omówiono także procesy integracji i rozszerzenia UE, wskazując na kandydujące kraje i kryteria przyjęcia do Unii.
Znaczenie Unii w Świecie
Szczególny nacisk położono na globalną rolę Unii Europejskiej w promowaniu pokoju, bezpieczeństwa, zrównoważonego rozwoju oraz ochrony praw człowieka. Podkreślono również znaczenie UE w walce z ubóstwem i wspieraniu handlu międzynarodowego.
Instytucje i Symbole UE
Przedstawiono kluczowe instytucje UE – Komisję Europejską, Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej wskazując na ich role i funkcje oraz wyjaśniono znaczenie symboli UE, takich jak flaga i hymn. W gronie symboli znalazła się również maskotka UE – Syriusz stworzona głównie dla najmłodszych obywateli Unii. Uczestnicy szkolenia otrzymali propozycję stworzenia wersji maskotki, która miałaby atrybuty związane z Polską (nasz kraj nie ma jeszcze oficjalnej wersji Syriusza, a większość krajów UE już ją posiada).
Polska w Unii Europejskiej
Podkreślono znaczenie członkostwa Polski w Unii Europejskiej od 2004 roku, wskazując na wpływ, jaki ma nasz kraj na decyzje podejmowane na forum UE oraz na liczbę polskich europosłów w Parlamencie Europejskim.
Ochrona Środowiska
Kolejnym tematem, który szczegółowo omówiono podczas szkolenia była Ochrona Środowiska. Stanowi ona kluczowy element polityki Unii Europejskiej, co znajduje odzwierciedlenie w Karcie Praw Podstawowych oraz w Traktatach UE. Unia dąży do zapewnienia zdrowego i czystego środowiska, ochrony bioróżnorodności i promowania zrównoważonego rozwoju. Te cele są zintegrowane z wszystkimi politykami UE, zgodnie z artykułem 37 Karty Praw Podstawowych UE, który podkreśla konieczność wysokiego poziomu ochrony środowiska.
Zasady Polityki Środowiskowej UE
Unia Europejska opiera swoją politykę środowiskową na zasadach określonych w Traktacie o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w tym zasadzie integracyjnej, zrównoważonego rozwoju, wysokiego poziomu ochrony, ostrożności, zapobiegania, naprawiania szkód u źródła oraz zasady „zanieczyszczający płaci”. Te zasady kierują działaniami UE w zakresie ochrony środowiska na różnych poziomach.
Programy Działania UE w Ochronie Środowiska
Od 1973 roku UE realizuje wieloletnie programy działań w zakresie środowiska. Ósmy Program Działań, wprowadzony w maju 2022 roku, jest zgodny z celami Europejskiego Zielonego Ładu i obejmuje priorytety takie jak redukcja emisji gazów cieplarnianych, adaptacja do zmian klimatu, regeneracyjny wzrost gospodarczy, zerowa emisja zanieczyszczeń, ochrona różnorodności biologicznej i zrównoważona konsumpcja.
Działania UE w Zakresie Ochrony Środowiska
Unia Europejska aktywnie działa na rzecz ochrony środowiska poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych, promowanie energii odnawialnej, walkę z zanieczyszczeniem powietrza, ochronę bioróżnorodności oraz przyspieszenie transformacji energetycznej. Surowe regulacje dotyczące jakości powietrza i wody oraz inicjatywy na rzecz zrównoważonego rolnictwa i rybołówstwa są przykładami działań UE na rzecz środowiska.
Efekty Działań UE
Efekty działań UE w zakresie ochrony środowiska są widoczne w poprawie jakości powietrza i wody, korzystania z benzyny bezołowiowej, bezpiecznym usuwaniu starych urządzeń elektrycznych, surowych przepisach bezpieczeństwa żywności oraz w promowaniu gospodarstw ekologicznych. Program REACH, zajmujący się rejestracją chemikaliów, jest kolejnym przykładem skutecznych działań.
Działajmy Razem dla Ochrony Środowiska
Ostatnia część artykułu podkreśla znaczenie wspólnych działań na rzecz środowiska. Poprzez świadomy konsumpcjonizm, segregację odpadów, oszczędzanie wody i energii oraz promowanie ekologicznych praktyk w codziennym życiu. Każdy z nas może przyczynić się do ochrony naszej planety. Wiedza o problemach środowiskowych zwiększa szanse na skuteczne działania ochronne, a Unia Europejska odgrywa kluczową rolę w tej globalnej misji.
Wnioski
Szkolenie dla seniorów w Rejowcu Fabrycznym było znakomitą okazją do poszerzenia wiedzy na temat Unii Europejskiej i jej wpływu na życie codzienne obywateli. Poprzez takie inicjatywy, Fundacja REYBUDHELP skutecznie przyczynia się do wzmacniania świadomości obywatelskiej wśród seniorów, promując jednocześnie wartości europejskie.
W poniższym wpisie można znaleźć więcej informacji na temat projektu oraz pobrać materiały edukacyjne używane podczas tego szkolenia.
