7 lutego 2024 roku w Klubie Seniora w Rejowcu Fabrycznym odbyło się III spotkanie z seniorami, zorganizowane przez Fundację REYBUDHELP w ramach projektu Poznaj Prawa i wartości UE. Spotkanie poświęcone było tematowi: Prawo do azylu i swobody przemieszczania się. Spotkanie miało na celu zrozumienie i omówienie zagadnień związanych z prawami uchodźców w Polsce, przywołując przepisy Karty Praw Podstawowych oraz Traktatów Unii Europejskiej. Podczas spotkania poruszono również problemy z jakimi borykają się uchodźcy z Ukrainy, którzy znaleźli schronienie w Polsce.
Artykuły Karty Praw Podstawowych
W trakcie prezentacji podkreślono, że Swoboda przemieszczania się jest jednym z fundamentów praw obywatelskich, jak to określono w Artykule 45 Karty Praw Podstawowych. Stanowi ona integralną część idei „Europy bez granic”, co znajduje odzwierciedlenie w licznych aktach prawnych Unii Europejskiej, w tym Traktatach oraz Karcie Praw Podstawowych.
Jednakże, mimo że swobody przemieszczania się dla obywateli UE są fundamentalne, nie są one absolutne. Państwa członkowskie mogą skutecznie ograniczać te prawa w celu zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, co nabierało szczególnego znaczenia po serii zamachów terrorystycznych w Europie, włączając w to ataki w Paryżu i Brukseli.
W kontekście prawa do azylu, Artykuł 18 Karty Praw Podstawowych gwarantuje to prawo zgodnie z zasadami Konwencji Genewskiej. Unia Europejska rozwija wspólną politykę imigracyjną, której celem jest zarządzanie przepływami migracyjnymi, zapobieganie nielegalnej imigracji oraz zapewnienie ochrony potrzebującym.
Kim jest azylant?
Azylant to osoba, która złożyła oficjalny wniosek o udzielenie azylu w innym państwie, ponieważ obawia się, że w ojczyźnie jej życiu zagraża niebezpieczeństwo.
Obecnie obywatele państw trzecich muszą złożyć wniosek o objęcie ochroną w pierwszym kraju UE, do którego przybędą. Złożenie wniosku jest równoznaczne z uzyskaniem przez nich statusu osoby ubiegającej się o azyl (azylanta). Status uchodźcy lub inną formę ochrony międzynarodowej uzyskują dopiero w następstwie pozytywnej decyzji organów krajowych.
Kim jest uchodźca?
Uchodźca to osoba, która żywi uzasadnione obawy, że w ojczyźnie może być prześladowana z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do konkretnej grupy społecznej i jej status został uznany przez państwo udzielające jej schronienia.
W UE wytyczne dotyczące przyznawania ochrony międzynarodowej osobom, które jej potrzebują, określone zostały w dyrektywie w sprawie kwalifikowania.
W marcu 2022 r. Parlament poparł uruchomienie dyrektywy o ochronie tymczasowej po raz pierwszy od jej wejścia w życie w 2001 r., aby zapewnić natychmiastową ochronę osobom uciekającym z Ukrainy przed wojną.
Problemy uchodźców w Polsce
Przedstawiono również sytuację uchodźców z Ukrainy, którzy w wyniku wojny z Rosją znaleźli schronienie w Polsce. Problemy dotykają szczególnie osób starszych i niepełnosprawnych, które nie mogą podjąć pracy ani wyżyć z emerytur ukraińskich. Ponadto, wielu z nich nie potrafi się odnaleźć w nowej sytuacji, borykając się z trudnościami językowymi oraz traumatycznymi przeżyciami związanymi ze stratą bliskich i zniszczeniem domów.
Podczas spotkania głos zabrał również prezes Fundacji REYBUDHELP – Marek Świderczuk. Podkreślił on codzienną pracę organizacji na rzecz poprawy losu uchodźców i opowiedział historie osób, które musiały uciekać z obszarów dotkniętych wojną, straciły swoje domy i bliskich.
Wnioski z dyskusji podczas spotkania sugerują, że konieczne jest dalsze działanie na rzecz poprawy sytuacji uchodźców w Polsce oraz budowania więzi i solidarności społecznej, aby zapewnić im godne warunki życia i integrację w społeczeństwie polskim.
Organizacje pomagające uchodźcom
W Polsce istnieją liczne organizacje, których celem jest niesienie pomocy uchodźcom i osobom potrzebującym, zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami. Wiele z nich jak np. Caritas Polska, Polski Czerwony Krzyż oraz Amnesty International Polska – odgrywa szczególnie istotną rolę we wspieraniu uchodźców i ofiar wojen.
Caritas Polska
Caritas Polska, działająca jako duszpasterska instytucja charytatywna Kościoła katolickiego, jest największą organizacją społeczno-charytatywną w Polsce. Caritas prowadzi Centra Pomocy Uchodźcom i Migrantom w Szczecinie, Kaliszu i Warszawie, zapewniając wsparcie w zakresie integracji międzykulturowej, doradztwa zawodowego, pomocy psychologicznej oraz prawniczej. Organizacja również angażuje się w pomoc ofiarom wojny na Ukrainie poprzez transporty humanitarne i działania na rzecz uchodźców przybywających do Polski.
Polski Czerwony Krzyż
Polski Czerwony Krzyż, będący częścią ogólnoświatowego ruchu humanitarnego, ma za zadanie zapobieganie cierpieniu ludzkiemu i łagodzenie jego skutków. Organizacja prowadzi zbiórki darów rzeczowych, które są wykorzystywane do tworzenia pakietów pomocowych dla migrantów. Działa na rzecz ochrony godności człowieka i pomaga bez względu na narodowość, rasę, płeć czy przekonania religijne lub polityczne.
Amnesty International Polska
Amnesty International Polska to masowy ruch działający na rzecz praw człowieka, który podejmuje praktyczne działania w celu zapobiegania naruszeniom praw człowieka oraz udzielania pomocy ofiarom. Organizacja skupia ponad 13 000 członków i sympatyków, którzy wspólnie dążą do zapewnienia poszanowania praw człowieka na całym świecie.
Fundacja REYBUDHELP
Od marca 2022 r. pomaga ofiarom wojny zarówno w Polsce jak i w Ukrainie. Do Rejowca Fabrycznego w Polsce blisko granicy z Ukrainą, gdzie jest siedziba Fundacji, stale przybywają z całej Europy przesyłki z pomocą humanitarną dla mieszkańców Ukrainy. Fundacja dostarcza pomoc zarówno uchodźcom w Polsce jak i wewnętrznym przesiedleńcom na Ukrainie. Pomoc delegowana z Fundacji pozwoliła na doposażenie tymczasowych punktów noclegowych, szkół dla uchodźców wewnętrznych, ośrodków rehabilitacyjnych i szpitali.
Działania tych organizacji są niezwykle istotne w kontekście wspierania uchodźców, osób znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych. Poprzez swoje działania, organizacje te pomagają budować bardziej sprawiedliwe i humanitarne społeczeństwo, oparte na szacunku dla godności każdego człowieka.
Podsumowanie
Spotkanie z seniorami w Klubie Seniora w Rejowcu Fabrycznym, zorganizowane przez Fundację REYBUDHELP, skupiło się na omówieniu tematu Prawa do azylu i swobody przemieszczania się w kontekście problemów uchodźców w Polsce. Podkreślono fundamentalne znaczenie tych praw w kontekście Unii Europejskiej, ale także konieczność uwzględnienia bezpieczeństwa publicznego. Sytuacja uchodźców z Ukrainy została szczególnie podkreślona, ukazując potrzebę wsparcia i empatii wobec osób znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych. Spotkanie stanowiło ważną platformę do zrozumienia problemów uchodźców oraz podkreślenia potrzeby dalszego działania na rzecz poprawy ich sytuacji w Polsce.
Seniorzy aktywnie brali udział w spotkaniu poprzez m.in. karty pracy dotyczące fundacji działających w Polsce na rzecz uchodźców i imigrantów. Te i inne materiały edukacyjne dostępne są do pobrania pod poniższym linkiem:
Projekt realizowany ze środków pozyskanych w ramach projektu grantowego „Wzmacniamy Europę SPLOTowymi wartościami” współfinansowanego ze środków Programu Komisji Europejskiej CERV „Obywatele, równość, prawa i wartość” na lata 2021-2027.
